Với những người trong ngành, thì có thể những khái niệm như Dịch thuật, phiên dịch, biên dịch… đã không còn gì lạ lẫm, nhưng với người ngoài ngành, thì lại khá bối rối khi sử dụng các thuật ngữ này. DO đó mình làm video này để giúp mọi người nắm được về đặc thù của từng dịch vụ và có những hiểu biết chung nhất về lĩnh vực này.
Về mặt lý thuyết, thì phiên dịch và biên dịch đều là dịch vụ về ngôn ngữ, thông thường, biên dịch viên và phiên dịch viên sẽ chỉ làm việc với 1 cặp ngôn ngữ, trong đó có 1 ngôn ngữ là tiếng mẹ đẻ, ngoại trừ các trường hợp phiên dịch đa ngôn ngữ. Khi làm việc, Cả phiên dịch viên và biên dịch viên đều trích xuất một thông điệp từ ngôn ngữ nguồn và truyền tải nó đến mục tiêu của họ bằng ngôn ngữ đích. Cả phiên dịch viên và biên dịch viên đều phải là người cótrình độ chuyên môn cao.

Tuy nhiên, dù cùng làm về ngôn ngữ, nhưng biên dịch và phiên dịch lại là 2 ngành nghề hoàn toàn khác nhau đấy nhé. Sự khác biệt về kỹ năng, đào tạo, năng khiếu và thậm chí kiến thức ngôn ngữ là rất lớn, đến nỗi ít người có thể làm tốt cả 2 dạng đều là dịch vụ ở cấp độ chuyên nghiệp.
Nhìn chung, sự khác biệt giữa phiên dịch và biên dịch về bản chất là sự khác biệt trong phương tiện truyền tải: phiên dịch viên dịch bằng miệng, xử lý thông t tin bằng lời nói, trong khi một biên dịch viên lại sử dụng phương thức là chữ viết dạng văn bản.
Đối với một phiên dịch viên cần đáp ứng được hai yếu tố, đó là có khả năng nghe và khả năng giải thích tốt. Bởi lẽ vậy công việc này yêu cầu cần dịch cả xuôi và ngược, người nói và người nghe, mà không cần sử dụng đến bất cứ một công cụ hỗ trợ hay tham khảo nào. Người phiên dịch cần có khả năng nghe, ghi nhớ, xử lí thông tin đồng thời dịch sang ngôn ngữ khác trong vòng thời gian rất ngắn, chừng 5 - 10 giây. Bên cạnh đó, phiên dịch viên cần có kỹ năng khi đứng trước đám đông, có thể ngay lập tức dịch thành ngôn ngữ, có khả năng diễn đạt một cách dễ hiểu cho mọi người trong một khoảng thời gian cho phép.
Một phiên dịch viên cần phải có kỹ năng nghe nói thành thạo, phải hiểu về hai nền văn hóa của hai ngôn ngữ dịch, có kiến thức chung về vấn đề đang được nói tới, có kỹ thuật ghi chú tốt khi dịch đuổi và phải xử lý thông tin tốt để lọc lấy ý chính.

Mặt khác, một biên dịch viên hay còn gọi là dịch giả thì lại chỉ làm việc với các văn bản. Đối với 1 biên dịch viên cần có những yếu tố quan trọng là bạn cần phải có những am hiểu về ngôn ngữ nguồn cũng như những văn hóa quốc gia mà bạn đang dịch văn bản gốc. Ngoài ra, bạn cần phải có thêm những nguồn tham khảo chất lượng , ví dụ như những cuốn từ điển, những tài liệu cùng chủ đề, cùng chuyên ngành... để hiểu rõ ràng ngôn ngữ ấy. Đặc biệt với trường hợp bạn dịch các tác phẩm văn học thì yếu tố dịch tốt thôi chưa đủ, cần có cả khả năng viết tốt, diễn đạt văn phong chính tắc cùng với khả năng biểu đạt ngôn ngữ chính xác.